Rome and her enemies

Niespecjalnie lubię książki, które w szeroki, przekrojowy sposób przedstawiają skomplikowane i obszerne wydarzenia historyczne. Zazwyczaj są powierzchowne i przeskakują od tematu do tematu, pozostawiając po przeczytaniu jedynie niedosyt. Niespecjalnie chętnie zabrałem się więc do czytania książki "Rome and her enemies" pod redakcją Jane Penrose opublikowanej przez wydawnictwo Osprey. Spodziewałem się prostej kompilacji obszernych fragmentów wcześniejszych publikacji tego wydawnictwa, zwłaszcza z serii "Men-at-Arms", "Warrior" i "Elite". Ku mojemu zdumieniu książka, choć obszernie korzysta z wielu opracowań tego samego wydawnictwa, jest naprawdę interesująca, w dużej części napisana od nowa i zawiera liczne nowe ilustracje, zwłaszcza pomników i rzeźb. Tekstu dopełniają bardzo liczne, doskonałe ilustracje kolorowe, znane ze wspomnianych serii.

Treść "Rome and her enemies - an Empire created and destroyed by war" dokładnie odpowiada tytułowi. To przegląd zagadnień związanych z militarną stroną historii Rzymu, od czasów najdawniejszych - powstania Wiecznego Miasta - do ostatecznego upadku Cesarstwa Zachodniego. Całość podzielona jest na rozdziały obejmujące Wczesną Republikę (735 r. p.n.e-150 r. p.n.e.), Późną Republikę (150 r. p.n.e. - 27 r.), Wczesne Imperium (27 r. - 235 r.) oraz Późne Imperium (235 r. - 500 r.). Rozdziały dodatkowo dzielą się na podrozdziały, omawiające machinę wojskową Rzymu w danym okresie, oraz przedstawiające jego najważniejszych wrogów. Przykładowo, w rozdziale poświęconym okresowi Wczesnej Republiki, opisany jest system polityczny, religia, wojsko Rzymu z tych lat, a kolejne części tekstu poświęcone są Etruskom, plemionom apenińskim, Latynom, Kartagińczykom oraz imperiom hellenistycznym. W dość szczegółowy sposób opisywani są wojownicy i żołnierze zarówno rzymscy, jak i ich przeciwnicy. Duży nacisk kładziony jest na opis taktyki i sposobów walki poszczególnych wojowników, na opis ich wyposażenia i uzbrojenia. Chronologia, opisy najważniejszych bitew, kolorowe i czytelne mapy, dziesiątki drobnych informacji, składają się na ciekawy opis chwały i porażek dawno minionego imperium. Mimo moich początkowych obiekcji książkę czyta się bardzo dobrze, nie jest to zbiór suchych, podanych w mało interesujący sposób faktów, lecz raczej dobrze udokumentowana gawęda. Książka nadaje się zwłaszcza dla graczy - jeśli kogoś nie interesuje tło polityczne konfliktów, nie ma dla niego znaczenia ten czy inny system religijny z tego okresu, a ciekawi go wyłącznie historia wojny - znajdzie tu dla siebie multum informacji, rekonstrukcji wyposażenia i uzbrojenia. Mimo przekrojowego charakteru publikacji udało się, mam wrażenie, uniknąć nadmiernego spłycenia tematu. W moim przypadku, osoby której daleko do szczegółowej wiedzy na temat wielu omówionych w "Rome and her enemies" ludów, pozycja ta stanie się nieocenioną pomocą przy malowaniu rozmaitych figurek. Za bardzo przystępną cenę otrzymujemy zbiór informacji niemal wyłącznie na tematy militarne. Książka może być mniej przydatna dla osób, które szukają informacji ogólnych na temat Rzymu, niemniej jednak dla graczy jest to pozycja bardzo wartościowa.