Kult Imperialny
Najbardziej rozpowszechnioną i najsilniejszą religią w Imperium jest Kult Imperialny. Na terenie całego Imperium ma miliardy miliardów wyznawców, na każdej imperialnej planecie znajduje się reprezentacja przywódców tej wiary. Kultem zarządza i kontroluje organizacja o nazwie Adeptus Ministorum, której kwatera główna znajduje się w Pałacu Eklezjarchy na Ziemi, gdzie żyje jego przywódca, Eklezjarcha. To właśnie od jego tytułu Adeptus Ministorum często nazywane jest także Eklezją.
Kult Imperialny ma swych przedstawicieli na obszarze całego Imperium. Każdy świat tworzy oddzielną Diecezję lub przynależy do większej Diecezji, zarządzanej przez Kardynałów Astralnych. Niżej w hierarchii stoją Pontifeksi (przywódcy regionalni) oraz Kapłani. Ci ostatni sprawują pieczę nad jedną lub kilkoma świątyniami, z których każda zaspokaja potrzeby religijne jakiejś niewielkiej wspólnoty. Większość zamieszkałych światów posiada tysiące świątyń zarządzanych przez niemal równie licznych Kapłanów.
Kult Imperialny naucza, że Imperator jest boskim przedstawicielem całej rasy ludzkiej, potrzebującym czczenia go przez ludzi wszędzie tam, gdzie są, by mógł pozostać silny na tyle, by chronić ludzkość. Kredo to jest, w zasadzie, prawdziwe. Lojalność i determinacja wszystkich obywateli Imperium są niezbędne dla przetrwania ludzkości. Nauki Kultu Imperialnego są jednak także prawdziwe w najbardziej ich dosłownym sensie, ponieważ Imperator rzeczywiście potrzebuje energii duchowej, tworzonej w Spaczni za pośrednictwem jego wyznawców.
Kulty Kosmicznych Marines
Kult Imperialny stał się zorganizowaną instytucją dopiero po walce Imperatora z Horusem. Przed tym wydarzeniem nie było czegoś takiego, jak zorganizowana religia imperialna, jednak Imperator był czczony na licznych światach przez wielu różnych ludzi. Kosmiczni Marines od zawsze uważali go za swego ojca-założyciela, a po jego uwięzieniu w Złotym Tronie ich uwielbienie stopniowo zmieniło się w otwarte wyznawanie boskości jego osoby. W ten sposób każdy z zakonów Kosmicznych Marines stworzył swój własny, odrębny kult i jego praktyki, dlatego też oficjalny Kult Imperialny Eklezji nigdy nie miał nad nimi żadnej władzy.
Kulty Kosmicznych Marines kładą nacisk na takie zalety jak honor, braterstwo i siła - tak jak można się tego spodziewać ze strony tak słynnych organizacji wojowników. Rytuały i tradycje tych kultów są utrzymywane przez Kapłanów zakonów, tworzących rodzaj wewnętrznego kręgu kapłańskiego wśród wojowników.
Kult Mechanicus
Adeptus Mechanicus mają swą własną, unikatową interpretację Kultu Imperialnego, która - tak jak kulty Kosmicznych Marines - nie jest w żaden sposób powiązana z Eklezją. Jest to Kult Mechanicus zwany także Kultem Maszyny. Mars w całości należy do Adeptus Mechanicus, a jego przywódcą jest Fabrykator Generalny. Fabrykator jest głową zarówno Kultu Mechanicus, jak i gubernatorem tej planety. Jego podwładni to wyznawcy kultu, Inżynierowie, Transmechanicy, Kapłani Runów, Elektrokapłani i adepci rozmaitych innych rang techkapłaństwa.
Według tajemniczych nauk Kultu Mechanicus, wiedza jest najdoskonalszą manifestacją boskości i wszystkie istoty i artefakty, które są jej ucieleśnieniem, są z tego powodu święte. Imperator jest istotą o najwyższej świętości dlatego, że tak wiele rozumie. Maszyny, które zawierają wiedzę pochodzącą ze starożytnych czasów są także święte, święte są także badania, gdyż prowadzą do poszerzenia wiedzy. Inteligencja maszyn jest szanowana nie mniej niż ludzka lub innych organicznych istot rozumnych. Dla adeptów Kultu Mechanicus wartość człowieka to jedynie suma jego wiedzy. Jego ciało to, po prostu, organiczna maszyna służąca zachowaniu rozumu. Dla Tech-Kapłanów życie samo w sobie nie ma szczególnej wartości. Jest to szczególnie widoczne w sposobie, w jaki wykorzystują ludzi jako surowy materiał do tworzenia specjalnych cyborgów, istot maszynowych zwanych Serwitorami. Dostarczane są one rozmaitym agendom rządowym i organizacjom wojskowym na terenie Imperium, w tym Administratum, zakonom Marines i innym gałęziom Adeptus Terra. Typowe rodzaje Serwitorów to Technomaty, operujące i naprawiające maszyny, Holomaty, które służą w roli archiwistów holograficznych, Leksomaty, będące rodzajem ludzkich komputerów o potężnej mocy obliczeniowej i Drony, będące żywymi robotami - głupimi, pozbawionymi w zasadzie jakiejkolwiek inteligencji niewolnikami nadającymi się praktycznie jedynie do ciężkich prac fizycznych.
Kulty wojowników
Na wielu światach imperialnych, na których walka jest codziennością, kultywowane są tradycyjne Kulty Wojowników. Nie wszystkie takie światy są, jak można by przypuszczać, prymitywne. Kulty tego rodzaju istnieją nawet na planetach o bardzo wysokim stopniu rozwoju technologicznego. W niektórych przypadkach przemoc ta jest wysoce zrytualizowana, przybiera formę walk na arenie lub formalnych pojedynków. W innych wypadkach możliwość walczenia zarezerwowana jest jedynie dla przedstawicieli pewnych klas lub konkretnych osób - zwykli ludzie mogą zajmować się swoimi codziennymi sprawami bez ryzyka wplątania się w zabójstwa i morderstwa, związane z działalnością gangów.
Choć Adeptus Ministorum nie pochwala działalności kultów tego rodzaju, są one tolerowane przez rządy planetarne oraz Adeptus Terra. Służą one bowiem szerzeniu ideałów związanych z walką i nauczają umiejętności bojowych, które są niezwykle przydatne dla miejscowych rządów, a nawet dla samego Imperium. Ponieważ wiele z kultów tego rodzaju kładzie nacisk na szlachetne aspekty walk, taki jak ochrona słabych, są postrzegane jako czynnik stabilizujący społeczeństwo.
The Imperial Cult
The most widespread and well-established religion throughout the Imperium is the Imperial Cult. It has billions upon billions of followers throughout the Imperium, with representative cult leaders on every planet. The cult is run and controled by the Adeptus Ministorum. The headquarters of the Adeptus Ministorum is the Ecclesiarchal Palace on Earth, where the organisation's leader, the Ecclesiarch, lives. The Adeptus Ministorum is often reffered to as the Ecclesiarchy after its leader.
Beyond Earth, the Imperial Cult has its representatives throughout the Imperium. Every world forms a separate Diocese, or belongs to part of a larger Diocese, administered by the Cardinals Astral. Beneath the Cardinals Astral are Pontifexes (regional leaders) and Preachers. The Preachers look after one or more shrines, each of which serves the religious needs of a small community. Most populated worlds have many thousands of shrines and almost as many Preachers.
The Imperial Cult teaches that the Emperor is the divine representative of the entire human race, who needs the worship of people everywhere to remain strong to that he can protect humanity. This creed is essentially true. The loyalty and determination of all of the Imperium's citizens is an important part of humanity's survival. But the Imperial Cult's teachings are also true in a literal way, because the Emperor does need the spiritual energies which his worshippers create in the warp.
Space Marine Cults
The Imperial Cult only became an organised institution after the Emperor's battle with Horus. Before that time there was no organised Imperial religion, but the Emperor was venerated on many different worlds by a multitude of different people. The Space Marines had always regarded the Emperor as their founding father, and after his incarceration in the Golden Throne this veneration gradually turned to open worship. In this way, every Chapter of Space Marines developed its own distinctive cult practises, so that the official Imperial Cult of the Ecclesiarchy never held any sway over them.
Space Marine Cults emphasise the military virtues of honour, comradeship and strength as one would expect from these famous warrrior organistations. The rituals and tradition of these cults are maintained by the Chaplains of the Chapters, a kind of inner priesthood of warriors.
The Cult Mechanicus
The Adeptus Mechanicus also has its own unique interpretation of the Imperial Cult, which, like the Space Marine Cults, owes nothing to the Ecclesiarchy. This is the Cult Mechanicus or Cult of the Machine. The entirety of Mars is the realm of the Adeptus Mechanicus, and its leader is the Fabricator General. The Fabricator is both the head of the Cult Mechanicus and the governor of the planet. His people are the Cult Members, the Engineers, Transmechanics, Rune Priests, Electro Priests and various other ranks of Tech-Priests.
According to mysterious strictures of the Cult Mechanicus knowledge is the supreme manifestation of divinity and all creatures and artifacts which embody knowledge are holy because of it. The Emperor is the supreme object of worship because he comprehends so much. Machines which preserve knowledge from the ancient times are also holy, as is research which creates new knowledge. Machine intelligence is respected no less then human or other organic intelligence. To the Adeptus Mechnicus a man's worth is only the sum of his knowledge. His body is simply an organic machine capable of preserving intellect. Life itself is of no intrinsic value to the Tech-Priests. This is most clearly seen in their use of humans as raw material from which they create the special cyborg machine-creatures called Servitors. Servitors are supplied to the Imperium including the Administratum, the Space Marines and other parts of Adeptus Terra. Typical Servitors are Technomats who operate and service machines, Holomats who act as a holographic recordists, Lexomats who are like human computers with tremendous calculating powers, and Drones which are living robots - stupid and essentially mindless slaves ideal for menial work and little esle.
Warrior Cults
Traditional Warrior Cults are practised on many worlds where warfare is endemic. Not all such worlds are primitive by any means, even some of the most technically advanced worlds have warrior cultures. In some cases this violence is highly ritualised, and takes the form of arena combats and formal duels. In other cases the fightning is restricted to certain classes or individuals, so that the ordinary members of society can go about their daily lives unaffected by the gangland style assassinations and vengeance killings, which go on around them.
Although disapproved by the Adeptus Ministorum, warrior cults are tolerated by planetary goverment and the Adeptus Terra. They promote martial ideals and warrior skills which are actually very useful to their local governments and even to the Imperium itself. As many of the cults stress the noble values of conflict, such as the protection of the weak, they act as a stabilising force in what might otherwise seem a dangerously violent society.
